Από τις πρώτες εκείνες στιγμές στη μακρινή αρχαιότητα, όπου ξεκίνησε το εμπόριο μπαχαρικών και βοτάνων, μέχρι και σήμερα, υπήρξαν τεράστιες αλλαγές όχι μόνο στο εμπόρευμα αλλά και στις λειτουργίες της προώθησης, της μεταφοράς και των συναλλαγών μεταξύ των εμπόρων μπαχαρικών. Οι μέθοδοι παραγωγής εκσυγχρονίστηκαν, τα μέσα μεταφοράς άλλαξαν, οι εμπορικές συναλλαγές βελτιώθηκαν. Από τη μεταφορά δεμάτων με καμήλες, άλογα αλλά και γαλέρες, περάσαμε στα μηχανοκίνητα οχήματα και στα υπερωκεάνια με τη χρήση κοντέϊνερ. Η ανάπτυξη επίσης της γεωπονικής επιστήμης έδωσε λύσεις σε μια σειρά ασθενειών των φυτών και των καρπών τους. Η βελτίωση των τεχνικών σποράς και συγκομιδής εκσυγχρόνισαν και τις πιο μακρινές μικρές παραγωγές. Τέλος, οι συναλλαγές μέσω τραπεζικών λογαριασμών και συναλλαγματικών έκανε τα πράγματα ακόμη πιο εύκολα.

Στη σημερινή εποχή, η βιομηχανία μπαχαρικών και βοτάνων έχει γίνει σταδιακά πιο συγκεντρωτική. Από τη μία, λίγες μόνο εταιρείες κυριαρχούν στην τεραστίων διαστάσεων παγκόσμια αγορά μπαχαρικών και βοτάνων δημιουργώντας σε πολλές περιπτώσεις καρτέλ για τον έλεγχο των τιμών, από την άλλη οι κυβερνήσεις ελέγχουν μέσω πλαφόν, δασμών και τελωνείων τη συνολική διακίνηση των εμπορευμάτων, μπαχαρικών, βοτάνων, τσαγιών, αιθέριων ελαίων, στην προκειμένη περίπτωση, διαμορφώνοντας έτσι τις κατάλληλες συνθήκες για έναν αυστηρότερο έλεγχο του επιπέδου τιμών σε μία παγκοσμιοποιημένη πλέον αγορά. Λίγοι τοπικοί κυρίως έμποροι σε κάθε χώρα προσπαθούν να πάρουν ένα μέρος της ...πίτας του εμπορίου μπαχαρικών από τις πολυεθνικές, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο μια δεύτερη μικρότερη αλλά σημαντική αγορά, η οποία προσπαθεί να επιβιώσει συγκεντρώνοντας τις δυνάμεις της όχι τόσο στην οικονομική πλευρά του εμπορίου αλλά στο ανθρώπινο δυναμικό και στις σχέσεις με τους πελάτες τους.

Σε αντίθεση με το εμπόριο, όπου οι λειτουργίες συγκεντρώνονται στα χέρια των λίγων, η καλλιέργεια των μπαχαρικών και βοτάνων πραγματοποιούνται από χιλιάδες αγρότες μικρής κλίμακας διασκορπισμένους σε απομακρυσμένες περιοχές σε διάφορες χώρες της γης. Παρά το γεγονός ότι τα μπαχαρικά και τα βότανα είναι κατάλληλα για τους μικρούς παραγωγούς, οι μικρές αγροτικές επιχειρήσεις δημιουργούν στους μικρο-παραγωγούς πολλά προβλήματα, κοινά με το γενικότερο εμπόριο όλων των γεωργικών προϊόντων. Η ζήτηση και οι τιμές των μπαχαρικών και των βοτάνων κυμαίνονται ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες σε παγκόσμιο επίπεδο, τα γενικά επίπεδα παραγωγής και τις συχνές αλλαγές στις προτιμήσεις των καταναλωτών. Αυτοί οι παράγοντες αυξάνουν τη δυσκολία για τους μικρής κλίμακας αγρότες ώστε να απολαμβάνουν μια αξιοπρεπή διαβίωση.

Τα τελευταία χρόνια, η αύξηση του αριθμού των χωρών που προμηθεύουν τα μπαχαρικά και τα βότανα έχει οδηγήσει σε μια συνολική μείωση στην τιμή της αγοράς. Η αγορά για το μαύρο πιπέρι, το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο μπαχαρικό σε όλον τον κόσμο, μας παρέχει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα όλων αυτών των προκλήσεων. Οι μικρής κλίμακας καλλιεργητές πιπεριού αντιμετωπίζουν ένα αβέβαιο εισόδημα λόγω των σημαντικών διακυμάνσεων στην τιμή. Κατά την τελευταία εικοσαετία έχουν επίσης βιώσει μια συνολική μείωση της τιμής του μαύρου πιπεριού, λόγω του αυξημένου ανταγωνισμού από νέες περιοχές παραγωγής, ιδίως το Βιετνάμ. Σήμερα, η τιμή διαπραγμάτευσης του μαύρου πιπεριού είναι χαμηλότερη από ό,τι ήταν τη δεκαετία του 90 και υπολείπεται κατά πολύ του κόστους παραγωγής. Το 2005 εισήχθη το πρότυπο Fairtrade (δίκαιο εμπόριο) στην παραγωγή μπαχαρικών και βοτάνων, με αποτέλεσμα να ανοιχτούν νέες αγορές προς όφελος των μικρών αγροτών καλλιεργητών.

Το Fairtrade είναι ένα σύστημα πιστοποίησης του προϊόντος το οποίο εγγυάται ότι τα προϊόντα με το σήμα πληρούν ορισμένα περιβαλλοντικά, εργασιακά και αναπτυξιακά πρότυπα. Οι προμηθευτές προϊόντων, τα οποία πληρούν τα πρότυπα δίκαιου εμπορίου, μπορούν να υποβάλουν αίτηση για άδεια χρήσης του σήματος πιστοποίησης. Από τη χρήση του προτύπου, οι καλλιεργητές που παράγουν Πιστοποιημένα μπαχαρικά και βότανα λαμβάνουν ένα χρηματικό ποσό ώστε να καλύπτεται το κόστος παραγωγής τους, καθώς και ένα premium ποσό για να επενδύσουν στην τοπική κοινωνία τους για έργα που αφορούν τόσο την οικονομική όσο και την κοινωνική ανάπτυξη της περιοχής τους. Το σύστημα Fairtrade καλύπτει ένα αυξανόμενο φάσμα προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των αποξηραμένων φρούτων και λαχανικών, των μπαχαρικών, της ζάχαρης, του τσαγιού κ.α.